Çakal Tepesi Yanıyor

Ne zaman Finike’den yukarılara çıksam Çakal Tepesi’nin için için yandığını görürüm. İlk gördüğüm zaman kendi kendime “bilerek yakılmamıştır, söndürülür” demiştim. Ancak aradan aylar geçmesine rağmen hala yanıyor. Sanki Çakal Tepesi’nden çakalları uzak tutmak için yangın canlı tutuluyor gibi! İşin şaka götürür bir yanı yok, Finikeliler, özellikle de Turunçovalılar çoktan ayaklanmış olmalıydılar, ama birçok konuda olduğu gibi bu konuda da ya bilgisizler ya da vurdumduymazlar maalesef. İş işten geçtikten sonra dizlerini dövecekler, ama nafile. Neden mi? Gelin çöp yangının çevreye etkilerinin neler olacağına kısaca bir bakalım.

Çöp yangınlarının çevresel sorunlara yol açtığı artık herkesçe malum. En azından birazcık çevre bilinci olanlar için böyle. Çöp yangını, halk sağlığı için oluşturduğu tehlike, ekosistem dengesi üzerindeki olumsuz etkileri  ve insan yaşamı üzerinde yaratabileceği zararlı sonuçlar göz önüne alındığında, küçümsenecek bir sorun değildir.

Çöp yangınları genellikle çeşitli faktörlerden kaynaklanmaktadır. Bunlar arasında; aşırı sıcak hava koşulları, insan hataları, yerel halkın dikkatsizlikleri ve çöp alanlarının yetersiz yönetimi bulunur. Ayrıca, bazı bölgelerde bilinçsizce gerçekleştirilen ateş yakma uygulamaları da tür yangınların meydana gelmesine neden olmaktadır.

Çöp yangınlarının en belirgin etkilerinden biri hava kirliliğidir. Yangınlar sırasında çöpteki plastik ve petrol atıkları ve kimyasallardan havaya zehirli gazlar yayılır. Bu gazlar arasında dioksinler, furanlar ve karbon monoksit, civa gibi maddeler bulunmaktadır. Bu tür kirleticiler, insan sağlığı üzerinde ciddi etkiler yapabilir; solunum yolu hastalıkları, kalp hastalıkları ve hatta kanser gibi uzun vadeli sağlık problemleri söz konusudur.

Çöp yangınından sadece hava değil, toprak da etkilenmektedir. Yangınlar sonrasında, yangın alanında kalan atıkların toprağa sızması, toprak kirliliğine neden olur. Toksik maddelerin toprağa karışması, yer altı su kaynaklarını kirletir ve tarım alanlarında yetiştirilen bitkilere zarar verir. Bu durum, hem ekosistem dengesini tehdit eder, hem de insan sağlığı için potansiyel riskler ortaya çıkarır.

Çöp yangınlarının bir diğer ciddi etkisi, su kaynaklarının kirlenmesidir. Yangın sırasında havadan düşen partiküller yağmur ile birlikte su yataklarına karışır. Ayrıca, yangın sonrası oluşan erozyon ve su akıntıları, kirli suyun nehirlere, göllere ve denizlere taşınmasına neden olur. Bu şekilde, su ekosistemlerindeki canlıların sağlığını doğrudan etkilenir.

Çöp yangınlarını önlemek amacıyla, atık yönetimi politikalarının güçlendirilmesi, halkın bilinçlendirilmesi ve yangın alanlarının düzenli olarak kontrol edilmesi önemlidir. Ayrıca, yerel yönetimlerin ve çevre örgütlerinin işbirliği içerisinde, daha etkili stratejiler geliştirilmelidir.

Özetle söylemek gerekirse, Çakal Tepesi’ndeki yangın öyle sıradan, masum bir organik çöp  yangını değildir. Yanan katı atıktır ve bunun çevreye ne tür etkileri olabileceğine bu yazıda kısaca değindik. Eğer önlem almazsak ciddi çevresel sorunlarla karşılaşabiliriz. Bu sorunlarla başa çıkmak, hem insan sağlığı, hem de ekosistemlerin korunması açısından büyük bir önem taşımaktadır. Eğitim, bilinçlendirme ve etkin yönetim ile bu tehlikelerin üstesinden gelmek mümkündür.

Ahmet Suat Arı

17 Ağustos 2024